Actieplan

Als werknemer/werkzoekende moet je blijven leren, anders kom je buiten spel te staan. Daarom is het belangrijk om jezelf verder te blijven ontwikkelen. Een Persoonlijk Actieplan helpt om te blijven leren in het kader van je loopbaan.

Een Persoonlijk Actieplan (PAP) geeft je een overzicht van de nog te ontwikkelen competenties en leerpunten. In een PAP start je met een opsomming van jouw jobdoelen, koppel je hier vervolgens een SWOT-analyse aan en op basis daarvan concrete acties (op korte en of (middel)lange termijn). Je gaat op zoek naar een manier en acties om jezelf verder te ontwikkelen in je belemmeringen, en gaat daarbij specifiek naar oplossingen en/of hulpbronnen die je daarbij kunnen helpen.

Een PAP vat dus samen welke competenties je nog kan ontwikkelen en welke concrete acties hieraan gekoppeld zijn.

Om hiermee aan de slag te gaan moeten er concrete actiepunten geformuleerd worden. Een PAP is altijd op maat en is voor iedereen anders. Een PAP dient niet enkel als terugblik en evaluatie van het geleerde, maar ook als leidraad voor de toekomst. Je kan een PAP dus gebruiken om jezelf te evalueren in het heden, maar ook om vast te leggen wat je in de toekomt graag zou willen bereiken. Zo kan je je doelen meteen ook meer SMART maken.

Doorheen je loopbaan kan je een PAP gebruiken om je vooruitgang en ontwikkeling op te volgen. Een PAP opstellen gebeurt in verschillende stappen.

Voor je zelf aan de slag gaat, nog even dit:

SWOT-ANALYSE

In de eerste stap maak je een overzicht van de competenties en leerpunten die je graag verder wil ontwikkelen. Denk hierbij eens terug aan module 1, waarbij je een oefening hebt gemaakt rond jouw wenslijst van competenties. Als er competenties zijn die op je wenslijst staan, kan je deze integreren in je actieplan. Kijk zeker ook eens terug naar je jobdoelen-oefening in de module arbeidsmarkt. Hier heb je misschien ook competenties en leerpunten geformuleerd om je jobdoelen te behalen. Ook deze kan je integreren in je persoonlijk ontwikkelingsplan.

Eén van de belangrijkste vaardigheden in het plannen van je visie, is het identificeren van sterktes, zwaktes, risico’s en kansen. Al deze zaken doen zich voor in elke loopbaan. De zogenaamde SWOT-analyse is een tool die je daarbij kan helpen. SWOT staat voor Strengths = sterktes, Weaknesses = zwaktes, Opportunities = kansen, Threats =risico’s.

Bij de SWOT-analyse worden eerst doelstellingen gespecifieerd, en vervolgens interne en externe factoren aangeduid die in het voordeel of het nadeel spelen van die doelstellingen. ​

• Strengths = waar ben ik goed in?
• Weaknesses = wat zijn mijn minder goede eigenschappen?
• Opportunities = waar liggen mijn kansen?
• Threats = wat zijn mogelijke bedreigingen?

Dit zijn de 4 factoren die meespelen in de SWOT-analyse:​

Helpend — Sterktes en Kansen​

Schadelijk — Zwaktes en Risico’s​

Intern — Sterktes en Zwaktes bevinden zich binnen jezelf​ (bijvoorbeeld: kernkwaliteiten, valkuilen, talenten, competenties, burn-out-punten,…)

Extern — Kansen en Risico’s bevinden zich buiten jezelf (bijvoorbeeld op de arbeidsmarkt, je eigen persoonlijke context en situatie,…)

 

TIP: Kan je oplossingen bedenken voor je zwaktes en/of risico’s? In je risico’s en zwaktes zitten vaak belangrijke ontwikkelingsdoelen vervat.

Bijvoorbeeld: ontwikkeldoel: kennis en competenties Frans versterken -> acties: elke donderdagavond les geavanceerd Frans volgen bij CVO + elke dag minstens 15 minuten oefenen met de app Duolingo + elke dag 1 Franstalig krantartikel lezen en vertalen.

Door de elementen uit je SWOT-analyse één voor één te analyseren, krijg je een zicht op je toekomstmogelijkheden. Deze tool kan je helpen om concrete doelen te stellen. Je kan een SWOT-analyse toepassen op al je keuzes. Zo krijg je meteen een zicht op de voor- en nadelen van deze keuzes.

We illustreren deze oefening met een voorbeeld.

Max werkt momenteel in de bouw als tegelzetter. Omwille van fysieke redenen kan hij deze job niet verderzetten. Hij wil zich daarom heroriënteren naar een andere functie. In de module rond arbeidsmarkt heeft hij verschillende ideeën opgedaan van jobs in de bouwsector. Hij zou graag meer de commerciële kant opgaan en meer administratieve taken doen, zoals offertes uitschrijven, en ook meer klantencontact hebben. Hij is geïnteresseerd in de functie van assistent werfleider in de bouw. Zijn SWOT-analyse zou er zo kunnen uitzien:

Nu hij zijn SWOT-analyse in kaart heeft gebracht, kan hij op zoek gaan naar oplossingen voor zijn zwaktes en bedreigingen. Vervolgens kan hij acties formuleren om deze aan te pakken.

Je kan deze SWOT-analyse toepassen op al je keuzes. Dit kunnen jobs of opleidingen zijn waar je interesse in hebt of nog over twijfelt. Probeer hierbij ook al eens na te denken over mogelijke oplossingen om je zwaktes en bedreigingen aan te pakken.

ONTWIKKELINGSACTIES KIEZEN

In een volgende stap bepaal je ontwikkelingsacties. In de module arbeidsmarkt heb je een oefening gedaan om je jobdoelen op korte en op lange termijn in kaart te brengen. Deze jobdoelen kunnen je helpen om nu ontwikkelingsacties te bepalen. In deze stap raden we jou aan om deze oefening er nog eens bij te nemen.

Probeer hier ook een onderscheid te maken tussen acties op korte en op lange termijn. Als je enkel acties op lange termijn in je plan opneemt, zal je minder snel resultaat kunnen zien. Door je eveneens op acties op korte termijn te focussen, ervaar je sneller successen en kan dit jou een boost geven.

Bij het formuleren van ontwikkelingsacties kan je deze vragen gebruiken om deze verder te analyseren:

• Wat is je einddoel?
• Waar sta je nu op basis van je einddoel?
• Wat heb je nog nodig om een stap verder te gaan?
• Wanneer is jouw einddoel bereikt?

Een belangrijke tip die je hierbij in je achterhoofd kan houden is om geen té ambitieuze doelen op te stellen. Zorg ervoor dat deze realistisch zijn en maak gebruik van tussenstappen. Een oefening die je hierbij kan helpen is de schaalmethode.

Je kan voor elke ontwikkelingsactie deze schaalmethode toepassen. Zo kan je kijken waar je al staat in het behalen van je einddoel. De 10 in deze schaal staat voor het bereiken van je doel. Je hoeft natuurlijk geen 10 tussenstappen te doen, dit kunnen er ook minder zijn. Je kan als volgt te werk gaan:

1. Waar sta ik nu m.b.t. mijn einddoel?
2. Wat moet er gebeuren om van stap 2 naar stap 3 te gaan?

Enkele voorbeelden van acties:

• Alle bedrijven oplijsten die bezig zijn met mijn interesses/jobdoelen in een straal van 30 km rond mijn huis.
• Een gesprek inplannen met ex-collega x die nu werkt bij bedrijf x om mijn mogelijkheden binnen de organisatie te bespreken.
• Een halftijdse opleiding webdesign volgen.
• …

SUCCESINDICATOREN STELLEN

Het bepalen van succesindicatoren is een stap die soms vergeten wordt. Het gebeurt weleens dat mensen concrete acties formuleren en daar dan stoppen. Het nauwkeurig opvolgen van je concrete acties zal je helpen om deze doelen ook daadwerkelijk te behalen.

Wanneer je veel inspanningen hebt geleverd om je doelen te bereiken, zal je ook een trots gevoel kunnen ervaren wanneer je je einddoel hebt behaald. Indien je op voorhand geen succesindicatoren hebt vastgelegd, zal het moeilijker zijn om in te schatten wanneer je jouw actie hebt bereikt. Om deze reden is het belangrijk dat je bij alle ontwikkelingsacties die je kiest, bijhorende succesindicatoren formuleert.

Enkele tips bij het formuleren van jouw succesindicatoren:

• Wees niet te ambitieus en maak deze realistisch.
• Formuleer succesindicatoren ook in tussenstappen (net zoals je ontwikkelingsacties).
• Maak deze concreet.

OPVOLGING

De laatst stap in je PAP is de realisatie en opvolging (komt nog verder aan bod). Om je hiermee op weg te zetten, willen we jou nog enkele tips meegeven:

• Bepaal 1 actie waarmee je meteen aan de slag gaat.
• Bepaal vervolgens 2 acties die je jezelf ziet doen in een tijdspanne van een maand.
• Evalueer je actieplan af en toe en pas eventueel aan waar nodig (Wat werkt? Wat werkt niet?).
• Bekijk je succesindicatoren om de zoveel weken opnieuw om te volgen waar je reeds staat.
• Pas de oefening van de schaalmethode om de paar weken opnieuw toe (Sta je al verder?).
• Spreek je hulpbronnen aan: Wie of wat kan je helpen om je acties te realiseren? Zoek bijvoorbeeld een ‘buddy’ om jou te helpen bij het realiseren van je actieplan (bv. vriend, familielid, coach,…).

Opdracht: Stel je Persoonlijk Actieplan op.

Instructies:

STAP 1: Open het Word-document hieronder om de checklist te overlopen (handig stappenplan over hoe je een actieplan maakt).

STAP 2: Bekijk deze inspiratie-voorbeelden voor een Persoonlijk Actieplan.

STAP 3: Jouw beurt! Aan de hand van een aantal denkvragen, definieer je je acties op korte termijn. (Uiteraard kan je na de workshop je actieplan verder uitwerken.) Beantwoord de vragen in de checklist_actieplan_ontwikkelen

Bijkomend sjabloon kan je gebruiken voor je Actieplan: